Ucz się języka polskiego z Twoją Szkołą! Przedstawiamy najpopularniejsze formy i zwroty grzecznościowe, które przydadzą Ci się w Polsce.
W języku polskim formy grzecznościowe służą do wyrażenia uprzejmości, szacunku lub dystansu wobec drugiej osoby. Są elementem etykiety (grzeczności) językowej. Etykieta językowa to zbiór zasad komunikacji i form grzecznościowych. Uprzejmość w internecie nazywana jest netykietą.
Wśród form wyrażających grzeczność wobec rozmówcy, wyróżniamy zaimki i zwroty.
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
| rodzaj męski | pan | panowie |
| rodzaj żeński | pani | panie |
| rodzaj męski i żeński | państwo |
Zasady użycia
Zaimków grzecznościowych używamy wobec: osób obcych, osób starszych od nas, w oficjalnej sytuacji, np. w sklepie, w restauracji. Słowa „pan” i „pani” możemy łączyć z imieniem, a „państwo” z nazwiskiem.
Przykłady
Liczba pojedyncza: Jak ma pan / pani na imię?
Liczba mnoga: Czy panowie / panie / państwo mówią po polsku?
Pan / Pani + imię = Pani Anna, Pan Artur
Państwo + nazwisko = Państwo Kowalscy
Zwroty grzecznościowe służą uprzejmości w komunikacji. Mają różne zastosowania.
Powitanie osób, których nie znamy: dzień dobry, dobry wieczór,
Powitanie znajomych: cześć, witaj, hej
Pożegnanie osób, których nie znamy: do widzenia, dobranoc
Pożegnanie znajomych: na razie, pa
Podziękowanie: dziękuję
Przepraszanie: przepraszam
Prośba: proszę / poproszę
Życzenia: miłego dnia, powodzenia
Zwroty grzecznościowe w mailach różnią się nieco od tych w języku mówionym.
Rozpoczęcie e-maila: Szanowny Panie / Szanowna Pani / Szanowni Państwo albo Dzień dobry / Dobry wieczór
Zakończenie e-maila: Z poważaniem / Z wyrazami szacunku / Pozdrawiam
Grzeczność (inaczej savoir-vivre) to zbiór zachowań, gestów, słów i zwrotów językowych, które służą wyrażeniu uprzejmości i szacunku. Są związane z kulturą i językiem danego kraju czy regionu. Etykieta językowa obejmuje wyrażania formalne oraz nieformalne.
Grzeczności uczą się dzieci od najmłodszych lat, często nieświadomie, od rodziców. Jest przekazywana z pokolenia na pokolenie, ale podlega też zmianom, podobnie jak sam język. To żywy materiał, kształtowany przez upływający czas. Przykładowo wśród szlachty używano zwrotów grzecznościowych „waćpan” i „waszmość”, które obecnie nie funkcjonują.
Grzeczność językowa jest ważna dla obcokrajowców. Jeśli wybieramy się za granicę, warto nauczyć się chociaż podstawowych zaimków i zwrotów grzecznościowych w danym języku. Używając ich, wyrażamy szacunek dla odmiennej kultury. To też dobry sposób na szybkie zyskanie sympatii mieszkańców.
Chcesz rozwijać swój język polski? Zapraszamy na 6-miesięczny kurs języka polskiego online w Twojej Szkole. Pomożemy Ci przygotować się na egzamin państwowy z języka polskiego.
