Black Friday, czyli Czarny piątek, to dzień wyprzedaży i promocji w sklepach stacjonarnych i internetowych, który przypada zawsze w piątek po Dniu Dziękczynienia. Zwyczaj pojawił się po raz pierwszy w latach 60. XX wieku w USA. Obecnie Black Friday jest jednym z najważniejszych dni handlowych, swoistym świętem konsumpcji. W tym roku Czarny piątek wypada 24 listopada.
Pierwsze wzmianki o terminie Black Friday pochodzą z lat 60. XX wieku, kiedy określenie to zaczęło być używane przez policję w Filadelfii, w celu opisania korków i zatłoczenia na ulicach miasta, podczas zakupów po Dniu Dziękczynienia. Po pewnym czasie termin zaczął być kojarzony również z tym dniem handlowym.
Inna teoria mówi o tym, że termin Black Friday pochodzi od koloru atramentu, używanego przez sprzedawców. W piątek po Dniu Dziękczynienia przechodzili oni od „czerwonych liczb” do „czarnych liczb” w księgach rachunkowych. Liczby pisane czerwonym kolorem oznaczały straty, natomiast czarnym – zyski. Czarny piątek był więc dniem, w którym sklepy przechodziły z deficytu do zysku, rozpoczynając sezon zakupowy przed świętami.
Początkowo Czarny piątek był zjawiskiem specyficznym dla Stanów Zjednoczonych, jednak z biegiem lat zwyczaj stał się znany i praktykowany na całym świecie. Kiedy sprzedaż przeniosła się częściowo do internetu, Black Friday również zaczął funkcjonować w przestrzeni online.
Obecnie okres rabatów i promocji jest często rozciągany na cały weekend – nazywa się go Black Weekend. Poniedziałek po Black Weekend, nazywany jest Cyber Monday, czyli cyberponiedziałkiem. Tego dnia największe promocje oferują sprzedawcy i usługodawcy internetowi. Niektóre sklepy kuszą całym tygodniem promocji, czyli Black Week.
Czarny piątek stał się dla wielu firm okazją do przyciągania klientów poprzez zastosowanie różnych strategii marketingowych, niekiedy wręcz agresywnych. Reklamy, promocje i obniżki cenowe stają się kluczowymi elementami. Niektóre sklepy stacjonarne, zwłaszcza te ze sprzętem RTV AGD, otwierają się już o świcie. Klienci ustawiają się długich kolejkach przed wejściem, aby zdobyć produkty w okazyjnych cenach.
Czarny Piątek cieszy się ogromną popularnością i równie często jest krytykowany. Eksperci podkreślają, że zwyczaj ten promuje nadmierną konsumpcję i wpływa negatywnie na środowisko.
Ponadto zdarzają się nieuczciwi sprzedawcy. Co roku ostrzega przed nimi polski Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Apeluje do konsumentów, aby nie dali się ponieść emocjom zakupowym. Przestrzega przed sprzedawcami, którzy kuszą wyprzedażą np. -70 procent, a na miejscu okazuje się, że tylko kilka produktów zostało aż o tyle przecenionych. Zdarza się też, że sklepy zawyżają ceny kilka miesięcy wcześniej, tylko po to, aby w Black Friday je obniżyć i pochwalić się promocją.
Radzimy więc, aby nie dać się szałowi zakupów. Pomyśleć, czy dana rzecz jest nam faktycznie potrzeba i sprawdzić w internecie jej cenę sprzed kilku miesięcy.
purchase – zakup
shopping – zakupy
buy – kupować
sale – wyprzedaż
discount – rabat
price – cena
receipt – paragon
cart/basket – koszyk
counter/checkout – kasa
cash – gotówka
credit card – karta kredytowa
debit card – karta debetowa
customer/client/shopper – Klient
retailer – sprzedawca detaliczny
product – produkt
brand – marka
sale price – cena promocyjna
return – zwrot
exchange – wymiana
refund – zwrot pieniędzy
delivery – dostawa
online shopping – zakupy online
shopping mall – centrum handlowe
customer service – obsługa klienta
receipt – paragon
size – rozmiar
sale aisle – aleja promocyjna
cash register – kasa fiskalna
discount code – kod rabatowy
