W okresie przygotowań do Bożego Narodzenia, kiedy domy wypełniają się zapachem tradycyjnych potraw, nie możemy zapomnieć o tym, jak bogata jest językowa strona naszych kulinariów. Czy zastanawialiście się kiedyś, skąd wzięły się nazwy niektórych świątecznych dań, które goszczą na naszych stołach podczas polskiej Wigilii?

Świąteczne kulinaria – język w kuchni w okresie Bożego Narodzenia

Święta Bożego Narodzenia to czas, kiedy tradycyjne potrawy zapełniają nasze stoły, a jednocześnie przypominają o bogatej historii i kulturowych związkach między krajami. Nazwy niektórych dań, choć sugerują zagraniczne pochodzenie, w rzeczywistości stanowią integralną część kuchni polskiej.

Wigilijne potrawy takie jak: ryba po grecku, karp po japońsku, śledź po żydowsku czy strucla to nie tylko smaki wprowadzające w świąteczny nastrój, ale także przykłady na to, jak kuchnia i język wzajemnie się przenikają. Warto przyjrzeć się, dlaczego zyskały takie, a nie inne nazwy, i jakie kulturowe powiązania się za nimi kryją.

Kulinarne zderzenia kultur na wigilijnym stole

Wiele popularnych polskich potraw ma w swoich nazwach odniesienia do innych krajów, a sama etymologia tych nazw daje ciekawy obraz interakcji między narodami. Można powiedzieć, że w kuchni – podobnie jak w języku – spotykają się różne tradycje, które wzajemnie się przenikają i tworzą nowe formy. Poniżej zebraliśmy kilka przykładów.

Ryba po grecku – jedna z klasycznych potraw wigilijnych, w której ryba jest podawana w warzywno-pomidorowym sosie. Choć nazwa sugeruje grecki rodowód, potrawa w rzeczywistości nie ma nic wspólnego z Grecją. Historia tej potrawy jest bardziej związana z wpływami kulinarnymi wschodnioeuropejskimi i niemieckimi. Nazwa zaś mogła powstać na skutek skojarzeń z potrawami rybnymi podawanymi w krajach śródziemnomorskich, które charakteryzują się bogactwem przypraw i warzyw.

Karp po japońsku to potrawa, która może budzić zdziwienie. Nazwa sugeruje bowiem japońskie inspiracje, ale tak naprawdę danie to nie ma bezpośredniego związku z Japonią.  Karp w takim wydaniu, czyli z dodatkiem sosu sojowego, imbiru i czosnku, jest próbą połączenia tradycyjnych polskich smaków z azjatyckimi akcentami.

Z kolei śledź po żydowsku to potrawa, która łączy elementy kuchni żydowskiej z polską tradycją. Przygotowywana z marynowanych śledzi w słodko-kwaśnej zalewie z dodatkiem cebuli i rodzynków stała się popularnym daniem na polskich stołach, szczególnie podczas wigilijnej uczty.

Pierogi ruskie – chociaż nazwa sugeruje związek z Rosją, to w rzeczywistości jest to potrawa z Kresów Wschodnich. W czasie świąt Bożego Narodzenia pierogi mają tradycyjnie farsz z kapusty i grzybów.

Strucla to ciasto, które jest znane nie tylko w Polsce, ale także w Niemczech i innych krajach środkowoeuropejskich. Nazwa pochodzi z języka niemieckiego, a dokładniej od słowa Streuse oznaczającego kruszonkę lub posypkę. Przygotowywana z makiem, orzechami czy bakaliami strucla stała się jednym z ulubionych wypieków na świątecznych stołach.

Ciekawostki językowe: jak powstają kulinarne nazwy?

Powstawanie nazw potraw związanych z innymi krajami może mieć różne źródła. Fasolka po bretońsku, placek po węgiersku, pieczeń rzymska czy barszcz ukraiński to tylko kolejne przykłady. Nazwy tych dań są wynikiem nawiązywania do pewnych charakterystycznych składników lub sposobów przygotowania, które kojarzone są z danym miejscem. Często są to także wpływy historycznych kontaktów handlowych i migracji, które sprawiały, że pewne składniki docierały z jednego kraju do drugiego, a ich sposób przygotowania w naturalny sposób stawał się częścią nowej kultury kulinarnej.

Elementy kulturowe, odmienne tradycje i zwyczaje to również przedmiot rozmów, gdy stykamy się ze środowiskiem międzynarodowym, np. podczas kursów językowych. Ucząc się języka obcego, w okresie świątecznym nie sposób nie wspomnieć o wigilijnych zwyczajach i aspektach kulinarnych. Jak mówić w języku obcym o tradycjach?

Zapiszcie się do Twojej Szkoły i wybierzcie interesujący Was język obcy, aby się tego dowiedzieć!