Meksykańskie Święto Zmarłych, znane jako Día de los Muertos, jest jednym z najważniejszych i najbardziej kolorowych świąt w tym kraju. Obchodzone jest 1 i 2 listopada, łączy w sobie antyczne wierzenia i zwyczaje katolickie. Różni się jednak znacząco od dnia Wszystkich Św`iętych obchodzonych w Polsce. Przede wszystkim radosną atmosferą, która wynika z celebracji życia osób, które odeszły. Święto przypomina o mocy pamięci i miłości, które przekraczają granice życia i śmierci.

Día de los Muertos – pochodzenie

Historia Día de los Muertos sięga 3 tysiące lat wstecz. Tradycja pochodzi od  ludów Ameryki Centralnej, takich jak Aztekowie czy Majowie. Święto zaczynało się w sierpniu i trwało cały miesiąc.

Hiszpanie podbili Meksyk w XVI i wraz z kolonizacją wprowadzili religię katolicką. Dawne wierzenia uznali za świętokradcze i przenieśli obchody na listopad, zgodnie z kalendarzem katolickim. Mimo próby zwalczenia antycznych tradycji, przetrwały one, ale w nieco zmienionej formie.

Día de los Muertos – radosne święto

Día de los Muertos to święto, które celebruje życie zmarłych w sposób niezwykle kolorowy i radosny. To czas, w którym wspomnienia o życiu bliskich pielęgnowane są z wielką czułością. Meksykańczycy wierzą, że duchy zmarłych krewnych wracają na ziemię, aby odwiedzić bliskich.  

Według tradycji 31 października na Ziemię z nieba przychodzą dusze zmarłych dzieci i ponownie łączą się ze swymi rodzicami w dniu 1 listopada. Z kolei 2 listopada swoich bliskich na Ziemi odwiedzają dusze dorosłych. Meksykanie głęboko wierzą, że dobre przyjęcie duchów zapewni im dobrobyt, zdrowie i ochronę przed nieszczęściami.

Jest więc to powód do radosnej celebracji. Z tej okazji Meksykańczycy ubierają kolorowe stroje i szykują specjalne ołtarze, o czym poniżej.

Día de los Muertos – zwyczaje

Ofrenda (ołtarz)

Ofrendas to centralny element obchodów Día de los Muertos. To specjalnie przygotowane miejsca, które służą do uczczenia pamięci tych, którzy odeszli. Umieszczane są na nich zdjęcia zmarłych oraz ich ulubione potrawy, a także napoje, w tym alkohol. Do ołtarzy dołączone są różne dekoracje, takie jak świece, kwiaty (szczególnie aksamitki), trupie czaszki z cukru (calaveras) lub kolorowe wstążki.

Calaveras de Azúcar (cukrowe czaszki)

To ręcznie wykonane słodycze w kształcie czaszek, które są symbolem śmierci. Są one często ozdobione kolorowymi wzorami i imionami zmarłych. Mogą być spożywane lub używane jako ozdoby ołtarzy.

Pan de Muerto (Chleb Śmierci)

To charakterystyczne, słodkie wypieki w kształcie czaszki lub kości. Chleb ten jest często umieszczany na ofrendas i spożywany przez rodzinę jako część celebracji.

Cempasúchil (aksamitki)

Aksamitki, czyli cempasúchil, są uważane za kwiaty, które przyciągają dusze zmarłych swoim jaskrawym kolorem i zapachem. Jako żywe lub same płatki używane są do dekoracji ołtarzy i grobów. Czasem usypuje się z nich całe dywany czy ścieżki.

Wizyty na cmentarzach

Rodziny często udają się na cmentarze, aby odwiedzić groby swoich bliskich. Groby są ozdabiane świeżymi kwiatami, świecami, kadzidłami. Rodziny przynoszą na miejsce kosze z jedzeniem i przy rytmie muzyki celebrują życie tych, którzy odeszli. Jest gwarno i wesoło, ale też nostalgicznie.

Procesje i Parady

W niektórych regionach Meksyku organizowane są parady i procesje z udziałem ludzi ubranych w tradycyjne stroje lub w charakterystyczne kostiumy przypominające zmarłych.

La Calavera Catrina

Symbol śmierci. Postać tę wymyślił na początku XX w. meksykański artysta José Guadalupe Posada, a rozsławił Diego Rivera, gdy umieścił ją na jednym ze swych słynnych murali.

To elegancka dama – kościotrup, tradycyjnie ubrana w elegancką suknię i kapelusz z piórami. Obecnie jest wiele wariantów jej ubioru. Większość kobiet podczas Día de los Muertos ubiera się właśnie w uwspółcześniony kostium La Calavera Catrina. Towarzyszy temu charakterystyczny trupi makijaż.

Śpiewy, tańce i muzyka

W trakcie obchodów Día de los Muertos odbywają się różnorodne wydarzenia artystyczne, w tym koncerty, spektakle teatralne, pokazy tańca i występy muzyczne. Muzyka i taniec są ważnymi elementami wyrażania radości i wspomnień o zmarłych.

Chcesz wiedzieć więcej o tradycji, kulturze i języku krajów hiszpańskojęzycznych? Zapisz się na kurs języka hiszpańskiego online z Twoją Szkołą. Możesz uczyć się z każdego miejsca w Polsce!